Hendrik Elings
Gerda Maas
pinhole-foto’s van Baukje Venema
Het aantal mensen dat lijdt aan dementie neemt de laatste jaren zodanig toe, dat iedereen er op een of andere manier mee te maken krijgt. In de kunstwereld zijn portretten van mensen met dementie inmiddels een bekend thema. Vaak worden de door de ziekte vertrokken gezichten, bijna van menselijkheid ontdaan, afgebeeld. De combinatie van twee uitersten, de ruimtelijke objecten van Gerda Maas en de olieverfschilderijen van Hendrik Elings geven in deze tentoonstelling echter een ander zicht op de aftakelende geest. Voor haar project Heelmeesters baseerde Maas zich op gesprekken met artsen en medische scans uit het VUmc Alzheimercentrum Amsterdam. Zij verbeeldt de overeenkomsten die zij vindt in de wetenschap en de natuur in abstract ruimtelijke werken. Hait … portret van een hemd is een serie portretten van het gezin Elings. Hendrik Elings bleef zijn aan Alzheimer lijdende hait (Bildts voor ‘vader’) schilderen. Na diens dood verwerkte Elings met zijn broers en zusters deze ingrijpende periode door hen af te beelden in het kenmerkende witte hemd van hun vader. De serie bestaat uit schilderijen, foto’s (door Baukje Venema), een boek en een televisiedocumentaire. Deze Fryslân DOK wordt vertoond en besproken in Alzheimercafé’s met een groeiend aantal betrokkenen.
De foto’s van Baukje Venema zijn gemaakt met een ‘pinhole’ camera. Vanwege de lange belichting worden deze foto’s minder scherp. Deze vaagheid staat symbool voor het verstrijken van de tijd of juist tijdloosheid. Het is een heel eenvoudige camera, een houten doos, waarin in een zijde een gaatje is geprikt. Hierdoor komt voldoende licht binnen om een afbeelding vast te leggen op de lichtgevoelige (fotorolletje) overstaande zijde van de doos. Het procedé is vergelijkbaar met de negentiende-eeuwse camera obscura. Enkele van deze foto’s zijn ook opgenomen in het boek Hait … portret van een hemd.
De expositie ‘Alzheimer in beeld’ was te zien tot en met 2 februari 2020.
Deze tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door Cultuur Platform Meppel